مقـایسه ی سطح خونی هوموسیستئین، فولات و ویتامین b۱۲ در خانم های یـائسه با دانسیته استخوانی پایین و نرمال

چکیده زمینه و هدف: شکستگی های استئوپروتیک مشکل مهم سلامتی در جوامع کنونی است و با افزایش مرگ و میر و زیان اقتصادی همراه می باشد. اخیراً افزایش سطح هوموسیستئین پلاسما به عنوان فاکتور خطر مستقل شکستگی های استئوپروتیک مطرح شده است. این مطالعه با هدف مقایسه ی سطح خونی هوموسیستئین (hcy)، فولات و ویتامین b12 در خانم های یائسه ساکن شهر زنجان با دانسیته ی استخوانی پایین و نرمال انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه ی مورد- شاهدی دانسیته ی معدنی استخوان (bmd) در 130 نفر خانم یائسه با روش dxa بررسی شد. این خانم ها در سال های 1385 تا 1386 به مرکز تراکم استخوان شهر زنجان مراجعه کرده بودند. زنان مورد بررسی به دو گروه مورد 1- ≥ t-score (67=n) و گروه شاهد 1- < t-score (63=n) تقسیم شدند. سطح سرمی hcy، فولات و b12 هر دو گروه در حالت ناشتا تعیین شد. bmd گردن فمور (fn) و مهره ی کمری (ls)، به همراه سایر داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری 5/11 spssو آزمون های t مستقل و فیشر و ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: میانگین سنی این زنان 6±1/58 سال بود. بر طبق ارزیابی های به عمل آمده، میانگین سطح hcy در گروه مورد 4/9±98/16 و در گروه شاهد 1/7±39/12 میلی مول در لیتر بود (002/0=p). میانگین سطح ویتامین b12 در گروه مورد 801±2/598 و در گروه شاهد 410±2/551 پیکو گرم در لیتر بود (007/0=p). با توجه به عدم توزیع نرمال ویتامین b12 از آزمون mann-whitney استفاده شد و اختلاف معناداری به دست آمد. میانگین سطح فولات سرمی در گروه مورد 9/2±2/5 و در گروه شاهد 9/2±5/6 نانو گرم در لیتر بود (017/0=p). هر سه فاکتور hcy فولات و b12 ارتباط معناداری با کاهش bmd داشتند. میزان ls-tscore با سطح hcy رابطه ی عکس داشت و میزان fn-t score با سطح فولات و b12 ارتباط مثبت داشت. از نظر ارتباط بین hcy فولات و b12، این ارتباط فقط بین فولات و b12 دیده شد، به نحوی که با افزایش سطح فولات سرمی میزان ویتامین b12 نیز افزایش می یافت. نتیجه گیری: این اطلاعات مطرح کننده ی نقش مهم فولات، hcy و ویتامین b12 در کاهش دانسیته ی استخوانی زنان منوپوز می باشد. این که این همراهی نشان دهنده ی یک رابطه ی علت و معلولی است یا خیر، نامعلوم است و نیازمند مطالعات بیشتر می باشد.